აჭარის კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის სააგენტო, ქედის მუნიციპალიტეტის სოფელ ზედა მახუნცეთში მარანის შემსწავლელ არქეოლოგიურ ექსპედიციას ახორციელებს (ექსპედიციის ხელმძღვანელი-თამარ შალიკაძე)

 

გათხრების დროს ერთ რიგად ჩალაგებული სამი დაზიანებული ქვევრი დაფიქსირდა, რომელთა დიდი ნაწილი გადარჩენილია, ნაწილი კი, პირ-კედლის ფრაგმენტების სახითაა დაცული. თითქმის ყველა მათგანი დაფარულია სამკაულით და განეკუთვნება რელიეფური ჭდეებით შემკული იმპორტული ქვევრების ტიპს.

 

წელს ამ მიმართულებით სააგენტოს ბიუჯეტში 130 00 ლარია გათვალისწინებული

 

   

 

 

 

 

 

 

 

 

მიმდინარე  წელს განახლდა არქეოლოგიური კვლევა ახ. წ. VI საუკუნის ნაგებობის ჩრდილოეთ საზღვრის დასადგენად. როგორც აღმოჩნდა აღნიშნული შენობა საკმაოდ დიდი ზომისაა, ამდენად, წელს მისი დასრულება ვერ მოხერხდა.

 

ბიზანტიური ნაგებობის კედელი ორ ადგილას ჩაჭრილი იყო მოგვიანოდ, ოსმალების ციხეში ყოფნის დროს გაკეთებული წყალშემკრები კოლექტორის ორი, კირხსნარით შელესილი და კირქვის დამუშავებული ქვებით.

 

აღნიშნული შემკრები კოლექტორები ციხის წყალსადინარი ოთხი ტოტიდან გამომავალ წყალს კრებდა და ციხის გარეთ ანაწილებდა.

 

ციხის ამ უბანზე მიკვლეული არტეფაქტები მეტწილად ორი ეპოქის: ადრეშუასაუკუნეების ( VI საუკუნე) და ოსმალთა ციხეში ყოფნის ეპოქებს უკავშირდება.

 

ვიმედოვნებთ, რომ მომავალი გათხრებით დავასრულებთ ახ. წ. VI საუკუნის ნაგებობის კონტურების გამოვლენას, შესაბამისად, უფრო არგუმენტირებულად ვისაუბრებთ ნაგებობის როგორც ფუნქციონალურ დანიშნულებაზე, ასევე სხვა, ციხის ცენტრალურ ნაწილში განთავსებულ ნაგებობებთან, ქრონოლოგიურ ურთიერთმიმართებაზე.

 

ექსპედიციის ხელმძღვანელი- არქეოლოგი გიორგი თავამაიშვილი.

 

   

 

 

აჭარის კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის სააგენტოს დაფინანსებით განახლდა საველე არქეოლოგიური სამუშაოები ფიჭვნარის სამაროვნის ტერიტორიაზე. (ექსპედიციის ხელმძღვანელი, პროფესორი ამირან კახიძე) საველე არქეოლოგიური სამუშაოები წარმოებდა ფიჭვნარის სამაროვნის სამ უბანზე: პირველი უბანი გახლავთ ძვ. წ. V ს ბერძნული ნეკროპოლისი. მიმდინარე წელს   სამუშაოები დაიწყო ძვ. წ. V ს მეორე მეოთხედის სამაროვნის ტერიტორიაზე. 2013 წელს შესწავლილი თხრილი გაფართოვდა როგორც ჩრდილოეთის, ასევე აღმოსავლეთის მიმართულებით.

გამოვლენილი იქნა 18 სამარხი. სამარხეული ინვენტარით დასტურდება, რომ პირველი ბერძენი მოახალშენეები შედარებით ღარიბული ფენების წარმომადგენლები იყვნენ. სწორედ ამიტომაც დაკრძალვის რიტუალში ხშირადაა გამოყენებული ადგილობრივი მაღალმხატვრული სამეთუნეო ნაკეთობანი და სამკაულები, კოლხური მონეტები.

ჩანს კოლხიზაციის ნიშნები სამარხების ორიენტაციასთან, დამხრობის წესთან დაკავშირებით. მეორე ობიექტი კლასიკური და ელინისტური ხანის კოლხურ სამაროვნებს შორის მდებარე ძვ. წ. IV ს კოლხური სამაროვანია. აქაც იხაზება  სურათი იმასთან დაკავშირებით, რომ საზოგადოების ადგილობრივ ფენებს შორის ღრმავდება ელინიზაციის პროცესები. საველე სამუშაოების მესამე ობიეტი ელინიზმის ეპოქის სამაროვანია.

აქ 2015 წლის თხრილი გაგრძელდა სამხრეთის და დასავლეთის მიმართულებით. ჩანს, რომ ამ დროისათვისაც მეტად ინტენსიურადაა გამოყენებული დასაკრძალავი რიტუალებისათვის განკუთვნილი ადგილები.

აშკარაა, რომ საკმაოდ მკვეთრი ცვლილებები მოხდა მოსახლეობის დემოგრაფიაში, მკვეთრადაა გაზრდილი მოსახლეობის რიცხვი. გამოიკვეთა 20-ზე მეტი სამარხისა და 4 სააღაპო მოედნის კონტურები.

ელინისტური ხანის სამაროვანიც შესანიშნავ სურათს ქმნის აღმოსავლეთ შავიზღვისპირეთის კოლხური მოსახლეობის უმნიშვნელოვანეს როლზე მსოფლიო ისტორიულ პროცესებში.

მიმდინარე წელს ამ მიმართულებით სააგენტოს ბიუჯეტით გათვალისწინებული იყო 130 000 ლარი.