მე-20 საუკუნის დასაწყისში აჭარის ერთ-ერთი ყველაზე შთამბეჭდავი ადგილი - სოფელი ციხისძირი და მისი მიმდებარე ტერიტორია საუკეთესო სანაპირო ზოლითა, თუ უიშვიათესი და მრავალფეროვანი ფლორით შემოსილი მთაგორიანი ლადნდშაფტით - როგორც საუკეთესო საკურორტო ადგილი - რუსეთის იმპერიის ცნობილი და მდიდარი პიროვნებების ყურადღების ქვეშ ექცევა. მათ აქ მდიდრული აგარაკები ააშენეს, სადაც საბჭოთა დროს სხვადასხვა დასასვენებლი სახლები და სანატორიუმები მოეწყო. კომუნისტური რეჟიმის დასრულების შემდეგ, ციხისძირის ეს აგარაკები უპატრონობით ნაწილობრივ გაპარტახდა, თუმცა ყველაზე დიდი მოცულობის და შთამბეჭდავი არქიტექტურის მქონე ნაგებობები უკვე კეძრო პირების საკუთრებაა. ზოგიერთს რესტავრაცია უკვე ჩაუტარდა, ადგილობრივთა ცნობით, განზრახულია დანარჩენთა აღდგენა-ადაპტაცია. იმპერიის დროინდელი აგარაკებიდან დღეს სახელმწიფოს საკუთრებაში არსებული შენობებიდან აღსანიშნავია ერთი მცირე ზომის სახლი, სადაც საბჭოთა დროს ციხისძირის რუსული სკოლა იყო განთავსებული. დაბალი ცოკოლის მქონე შენობა ერთსართულიანია, რომელიც თბილისიდან ბათუმისკენ მიმავალი ცენტრალური გზის სიახლოვეს, მაღალი ბორცვის თავზე მდებარეობს. სკოლას საკუთარ ეზოში დგას, რომლის პერიმეტრი ბორცვის ფლატეებმადე აღწევს. შენობის არქიტექტურა მოდერნის სტილშია გადაწყვეტილი, რაც ასე გავრცელებული იყო საქართველოში მე-20 საუკუნის დასაწყისში, და რომლის ნიმუშებიც მრავლადაა აჭარის რეგიონშიც - ბათუმში, მწვანე კონცხზე, ჩაქვში, ქობულეთსა და მახინჯაურში. ყოფილი რუსული სკოლის შენობა წარმოადგენს სააგარკო სახლს, რომლის ისტორია უცნობია და საჭირებს დეტალურ კვლევასა და შესწავლას. სახურავის გარეშე დარჩენილი სახლის შიგნით და ჩრდილოეთი მხარეს ამოსული მცენარეების გამო რთულდება მისი გეგმარების ზუტად დადგენა. ირჩევა მხოლოდ 5 ოთახი. შესასვლელი ორია - სამხრეთი და აღმოსავლეთი მხარეს. სამხრეთი ფასადზე არსებული შესასვლელი ადრე პარადული კიბით იწყებოდა, რომელიც ახლა დანგრეულია. აქ არსებულ კარს მოდერნის დამახასიათებელი დეკორი აქვს - ის ჩაწერილია ნალესობით გამოყვანილ ორ ნალისებული ფორმის რკალში. ამ ფასადზე ნაწილობრივ არის შემორჩენილი პროფილირებული კარნიზი. კარის თავზე პარაპეტი ამაღლებულია, გადახურულია ორფერდა სახურავით და შუაში სწორკუთხა ღიობია გაჭრილი. კარის ორივე მხარეს, ფასადზე სწორკუთხა ფორმის ღიობებია - მარცხნივ სამი ფანჯარაა, მარჯვნივ კი - ერთი. ყველა მათგანს ნალესობით გამოყვანილი მოდერნის სტილის მარტივი დეკორი აქვს წირთხლების ზედა ნაწილების ორივე მხარეს. აღმოსავლეთი ფასადზე შესასვლელი ბეტონის საფეხურებიანი კიბით არის მოწყობილი, რომელიც დაზიანებული სახით შემოგვრჩა. ამ ფასადის კიდურა კედლები ღიობების გარეშეა, შუა ნაწილი კი, სადაც კიბე ადის - უწინ, სავარაუდოდ, საერთო სახურავის ქვეშ არსებულ და სანახევროდ გახნილ (ან შუშაბანდიან) სივრცეს წარმოადგენდა. ფასადებზე კარგად ირჩევა კედლებზე საღებავის ნაშთები, რომლის მიხედვით იქ რამდენიმე ფერია გამოყენებული, თუმცა თვალსაჩინოა თავდაპირველი ფერი - მქრქალი, ლაჟვარდოვანი ცისფერი.
