ქობულეთის მუნიციპალიტეტი, სოფ. ხალა
ძეგლის მოკლე დახასიათება
ქობულეთის მუნიციპალიტეტის სოფელ ხალაში მდებარე ჯამე 1870-1871 წლებშია აგებული ლაზი წარმომავლობის მუჰამედ ზადე სულეიმანის მიერ. ქვით ნაგები ჯამე აჭარული მეჩეთების სამშენებლო ტრადიციების გამოძახილია, რომლის საფასადო კომპოზიცია ზუსტად მიჰყვება რეგიონალურ თავისებურებებს. ორსართულიანი ქვის ჯამე კვადრატული გეგმარებისაა (ზომებია: სიგრძე 10 მ., სიგანე - 10 მ., სიმაღლე 6,5 მ.); ოთხფერდა სახურავი შიფერის საბურავით არის წარმოდგენილი (სავარაუდოდ, ჩანაცვლებულია ავთენტური კრამიტის საბურავი). ჯამეს შელესილი ფასადები წყვილ-წყვილი სწორკუთხა სარკმლებით არის დანაწევრებული, გარდა ცენტრალური ჩრდილოეთის ფასადისა. ჩრდილოეთის ფასადი პირველ სართულზე ღია აივნით ეხსნება გარემოს, ხოლო მეორე სართულს ოთხი სარკმლით დანაწევრებული ფართო ლოჯია მიუყვება. ლოჯიის სათავსო ხით არის შეფიცრული. ღია აივანს ქვის მოაჯირი მიუყვება, მხატვრულად დამუშავებული ბალისინებით. მოაჯირს ოთხი მრგვალი სვეტი ეყრდნობა, მათგან ერთ-ერთი მოშლილია და მის ნაცვლად რკინის ძელია დამაგრებული. აივნის დასავლეთით, შენობის მარჯვენა, ქვედაა ნაწილი დახურულია - ის ქვის კედლებით მოფარგლულ ოთახს წარმოადგენს. აივნის სიღრმესი კი, ფასადის სიმეტრიის ღერძზე გაჭრილია თაღოვანი კარი, ჯამეში ერთადერთი შესასვლელი. პირვანდელი კარი ახალი, რკინის კარითაა ჩანაცვლებული. შესასვლელი კარის თარის ფორმას მიდევნებული, წითელი და ლურჯი ზოლურა-საპირით არის აქცენტირებული. ჯამე ფასადებზე სადა თეთრი ფერით არის შეღებილი, მხოლოდ ჩრდილოეთ ფასადია ლურჯ (ლოჯია), ფირუზისფერ-ოქრა ფერში (აივნის ბალისინები და სვეტები) გადაწყვეტილი.ჯამეში შესვლა ვერ მოხერხდა და, ამდენად, არ არსებობს ზუსტი ცნობები მის ინტერიერთან დაკავშირებით; თუმცა, ამ შემთხვევაში, აჭარული მეჩეთების კანონიკური ლიტურგიული დანაწილება გვაძლევს იმ ვარაუდის დაშვების შესაძლებლობას, რომ ჯამეს ორსინათლიანი სამლოცველო დარბაზის შიდა გეგმარება მოიცავს სამხრეთით მდებარე მიჰრაბის ნიშას, მისგან აღმოსავლეთით კათედრასა (ყურანის კითხვის ადგილი) და დასავლეთით - მიმბარს (ჰუთბე, ქადაგების ადგილი); ინტერიერს ოთხივე მხრიდან აივნებიანი ქორო უნდა შემოუყვებოდეს, აქცენტირებული მაჰფილეს აივნითა (ლოცვაზე მოხმობის აივანი) და ასასვლელი კიბით. ინტერიერსი, ტრადიციულად, დაცული უნდა იყოს მდიდრული და მრავალფეროვანი მხატვრული გაფორმება.
