აჭარის კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის სააგენტო

თამარის დასახლება, დიმიტრიადის ქ. 1 / თამარ მეფის გამ. 104ბათუმის ხელოვნების ცენტრიშენობა აიგო 1959 წელს, როგორც ნავთობგადამამუშავებელი ქარხნის მუშათა კულტურის სახლი, არქიტექტორ გ. ერქომაიშვილის პროექტით. 2010-2011 შენობას ჩაუტარდა რეკონსტრუქცია არქიტექტორ ვ. ხმალაძის პროექტით, რამაც შეცვალა მისი როგორც გარე სახე, ისე ინტერიერი. შენობა დგას ქუჩიდან მოშორებით. მის წინ პატარა სკვერი და აუზია. მთავარი ფასადი, რომელსაც ყველაზე მეტად შეეხო რეკონსტრუქცია, საფეხუროვნად დაბლდება ცენტრიდან კიდეებისკენ. შუა ნაწილი წარმოადგენს ერთიმეორის ზემოთ გაკეთებულ ორ დიდ თაღს, რომლებშიც მინებია ჩასმული. ფასადზე შეიმჩნევა თანამედროვე მასალებით შექმნილი სადა ელემენტებისა (ლითონის მილისებრი სვეტები, მინის დიდი სიბრტყეები) და ძველი ხუროთმოძღვრებიდან ნასესხები მოტივების (ჩუქურთმიანი პანოები, ფანჯრების ჭვირული დეკორი) ცდა. იგივე ითქმის გვერდითა და უკანა ფასადებზეც.ცენტრს აქვს ვრცელი ვესტიბული, დიდი დარბაზი 1100 მაყურებელზე, საგამოფენო გალერეა (მესამე სართულზე), მცირე საკონცერტო დარბაზები და სხვა. ხელოვნების ცენტრი საბჭოთა პერიოდის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი ნაგებობაა ბათუმში. მისი რეკონსტრუქცია 2007-2012 წლებში ბათუმში ჩატარებული გრანდიოზული სამშენებლო სამუშაოების ერთი საინტერესო მაგალითია და კარგად ასახავს მათ ხასიათს.0501007თამარის დასახლება, ლესელიძის ქ. 3ძმები ნობელების მუზეუმიშენობა აგებულია XX საუკუნის დასაწყისში შვედი მეწარმეების ლუდვიგ ემანუელ და ალფრედ ნობელების ნავთობის კომპანიის ბათუმის ოფისისათვის. 2007 წელს მასში გაიხსნა ძმები ნობელების მუზეუმი.ასო L-ს გეგმის შენობა დგას გაშლილ ადგილას, ქუჩის სიღრმეში, სხვა ნაგებობებისაგან მოშორებით. ის ორსართულიანია, მაღალი ცოკოლითა და კუთხეზე მიდგმული სამსართულიანი ცილინდრული კოშკით. მთავარი ფასადი მუზეუმს თამარ მეფის გამზირის მხრიდან აქვს. აქედან არის შესასვლელიც. მის წინ მოწყობილია ვერანდა, რომლისკენაც რვასაფეხურიანი ქვის კიბე ადის. ვერანდასა და კიბეს აქვს ბეტონის მოაჯირი მასიური ბალუსტრადით.შენობა მთლიანად შელესილია და ღია ნაცრისფრად შეღებილი. ცოკოლის შელესილობაზე რუსტიკის იმიტაციაა დატანილი. ფასადები საკმაოდ სადაა. სახლს ჰქონდა ახლო-ახლო გაჭრილი მართკუთხა ფანჯრები ორსავე სართულზე. მუზეუმად გადაკეთების შემდეგ მათი უმეტესობა ამოქოლეს და ფასადის სიბრტყიდან ოდნავ შეღრმავებული ცრუ ფანჯრების სახე მისცეს. ფანჯრების გაფორმება შემოიფარგლება მათ თავზე გაკეთებული პროფილირებული სანდრიკებით. შენობის გამორჩეულ სახეს დიდწილად განსაზღვრავს მისი მთავარი ფასადის მარჯვენა კუთხეზე მიდგმული სამიარუსიანი კოშკი. მისი ქვედა ნაწილი, რომელიც პირველ სართულს უტოლდება, წახნაგოვანია, ზედა _ მრგვალი. მეორე და მესამე სართულებზე კოშკს აქვს ვიწრო თაღოვანი სარკმლები, რაც მას ერთგვარად შუასაუკუნეობრივ იერს ანიჭებს. ნობელების მუზეუმი უმნიშვნელოვანესი ნაგებობაა როგორც თავისი ისტორიით, ისე არქიტექტურით. ის XX საუკუნის დასაწყისის ერთადერთი შენობაა თამარის დასახლებაში (`ბენზეს~ უბანში).შენობას ყველა ფასადზე აქვს ნაძერწი მცენარეული ჩუქურთმით გაფორმებული ფრიზი და სადა კარნიზი. ნაძერწი დეკორატიული ელემენტები გვხვდება ბეტონის აივნების მოაჯირებსა და კონსოლებზე, ფანჯრებისა და კარების ჩარჩოებზე და სხვა ადგილებში.შენობა საბჭოური საცხოვრებელი არქიტექტურის კარგი ნიმუშია.